Wat is het toch een voorrecht om in ons kleine, maar vrije vaderland te mogen wonen. Een land waar je je mening mag uiten. Een land waar je je kunt beroepen op je zwijgrecht. Een land waar verschillende culturen kunnen en mogen samenvloeien, al duurt het soms enige generaties. Een land dat zingt dat het “den koning van Hispanje” geëerd heeft, en zich daarbij afvraagt: “ben ik van Duytschen bloet?“ Een land dat door de eeuwen heen al maar rijker en rijker geworden is omdat we leerden van andermans kunnen en culturen. Omdat we kennis en ambachtslieden binnen haalden vanuit andere, soms verre oorden. Een land waar de tolerantie en democratie gemeengoed is. Goed dan, op het moment is er misschien een rechtse regering aan de macht met gedoogsteun van een bange, gefrustreerde man, die spoken ziet waar ze niet zijn. Maar ze zijn nog maar net begonnen en we moeten eerst nog maar eens gaan zien hoe zich de zaken gaan ontwikkelen. Hoe en óf deze regering gaat proberen te snijden in de begrotingen. Maar hier in Nederland, in tegenstelling tot veel andere landen, mogen we gewoon protesteren als we het ergens niet mee eens zijn! En de eerste protesten zijn reeds opgedoken. Zelfs grootmeesterdirigent Bernard Haitink heeft zich in het NRC met het snoeien in de cultuursector bemoeid. Als het kabinet het Muziekcentrum van de Omroep afschaft, is dat volgens hem een " flagrante* schanddaad". Met zijn brief mengt de eredirigent van het Concertgebouworkest zich in de aanzwellende discussie over de bezuinigingen op kunst en cultuur." De morele staat van een maatschappij kan worden afgelezen aan het culturele leven" , aldus Haitink. Het voornemen om de omroeporkesten en het Groot Omroepkoor op te heffen, is een veeg teken van hoe het met het land is gesteld, zegt hij. Hij doet een beroep op het kabinet om de plannen niet uit te voeren en het Muziekcentrum van de Omroep te laten bestaan.

Wat een rijkdom is het toch dat we hier, in ons geliefde land, onze mening zo mogen uiten. Als je bijvoorbeeld de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog hoort of leest zie je dat het nog niet eens zo lang geleden is dat onze ouders en grootouders onderdrukt werden. Dat Nederlanders in hun eigen land niet voor hun mening uit mochten komen, en dat ze vervolgd en verdelgd konden worden vanwege huidskleur, afkomst, geloof, seksuele geaardheid of geestelijke handicap. Mensen die daartegen in opstand kwamen (het verzet) werden eenvoudig opgepakt en veelal vermoord.

Ik heb ook gelezen over de Chinese culturele revolutie. Hoe daar de geleerde "elite" in werkkampen werd gezet, of zelfs vermoord werden omdat ze de grote leider Mao Zedong angst inboezemden. Ze zouden tenslotte wel eens in kunnen gaan zien dat de grote leider misschien toch niet zo groot en slim was als hij leek. We hebben gezien wat daarvan kwam. Er heeft jarenlang hongersnood en armoede geheerst in China omdat er o.a. geen goed landbouwbeleid was. Mensen die betrapt werden terwijl ze naar “anti revolutionaire” westerse muziek luisterden, of omdat ze hun kinderen een snoepje gaven als dat de rode garde niet beviel, werden mishandeld, verkracht, vermoord of in werkkampen gezet. Alle kunst werd als decadent bestempeld en vernietigd. Iedereen was bang, je kon geen mens meer vertrouwen, zelfs je eigen familie niet. Een man als Haitink was daar destijds allang gemarteld, monddood gemaakt, in een werkkamp gezet of gewoonweg vermoord.

Andere voorbeelden zijn er natuurlijk te over. Denk maar aan de oude Sovjet Unie, of Iran en Irak. Of Afghanistan: daar worden nog steeds mensen vermoord om hun mening of afkomst. Onze militairen hebben samen met hun buitenlandse collega's ontzettend veel goed gedaan bij de opbouw van het land. Er is veel bereikt met scholing en vrouwenrechten. Maar er heerst nog steeds geen democratie. De mensen zijn nog steeds niet vrij. En dan worden nu al onze militairen teruggetrokken terwijl het werk nog lang niet af is. Hoelang zal het nog gaan duren voordat daar de rust en vrede écht wederkeert? Je moet er toch niet aan denken dat de Geallieerden in de Tweede Wereldoorlog halverwege hadden gezegd: "we stoppen ermee hoor, het kost bakken met geld en we verliezen te veel mensen daar! Laten ze het daar verder maar lekker zelf uitzoeken!”

We hebben geluk. Geluk dat we in vrede leven. En dat we goede scholing kunnen krijgen. Dat we goede gezondheidszorg hebben. We hebben geluk dat we onze monden open mogen doen en bezwaar mogen aantekenen tegen in onze ogen verkeerde bezuinigingen. Laten we dat dan, als dat nodig is, ook doen. We moeten er tenslotte toch niet aan denken dat we straks geen fatsoenlijke zieken- en/of bejaardenzorg meer hebben? Dat we niet meer naar het theater kunnen omdat het te duur is? Dat alle musea moeten sluiten? Dat kinderen niet meer kunnen studeren omdat ze er geen geld voor hebben? Of dat de zwakkeren in de samenleving nog minder te besteden krijgen?



*flagrant = nadrukkelijk, duidelijk, onloochenbaar, opvallend, schromelijk, zonneklaar. Gevonden op: http://www.woorden-boek.nl